1. TUNEL KOLEJOWY POD PRZEŁĘCZĄ KOWARSKĄ:
Został oddany do użytku w 1905 roku i połączył już istniejące linie kolejowe. Liczy sobie 1027 metrów i pod względem długości jest czwartym w Polsce.
O jej budowę zabiegały usilnie ówczesne władze Kamiennej Góry i Kowar, wiążąc z nią różnorodne korzyści. Planowano uruchomić bezpośrednie połączenie z Wrocławiem, aby leżącemu na uboczu zakątkowi górskiemu stworzyć lepsze warunki rozwoju gospodarczego i turystyki.
Jesienią 1901 roku rozpoczęto pierwsze prace, na które przeznaczono 4 975 000 marek24. Prowadzono je w dość wolnym tempie, zmieniali się bowiem wykonawcy, opornie szedł wykup gruntów od okolicznych chłopów. Wiele skomplikowanych problemów należało rozwiązać przy wytyczaniu szlaku, zwłaszcza w trudnym terenie od Kowar do Przełęczy Kowarskiej. Zdecydowano się zbudować go jako długi, o licznych zakrętach podjazd, który dopiero na wysokości 635 m miał dalej przechodzić tunelem pod przełęczą.
Podjęta od strony Kowar budowa tunelu postępowała także bardzo nierytmicznie. Po dobrym początku przyszły okresy zastoju, spowodowanego między innymi napływem i zawałami skał. Prace wykończeniowe prowadzono jeszcze jesienią 1904 roku, wykładając ściany tunelu cegłą klinkierową i wydobywanym z góry Garniec łamanym kamieniem25. Oddany latem do użytku obiekt miał 1025 m długości, a ze względu na sposób pokonywania górotworu zaliczyć go można do tuneli szczytowych26.
4 czerwca 1905 roku odbył się uroczysty przejazd pociągu z Kamiennej Góry do Kowar, a dzień później nastąpiło oficjalne otwarcie jednotorowego szlaku między obu miastami. Wbrew oczekiwaniom nie spełnił on pokładanych nadziei. Nigdy nie stanowił bezpośredniego połączenia z Wrocławiem, ograniczony był zawsze do ruchu lokalnego. Mimo tunelu, 25–kilometrowa linia kolejowa z Kamiennej Góry do Kowar była dłuższa od szosy, mającej 21 kilometrów. Zasługa to krętego, rozległego odcinka od strony Kowar.
2. PAMIĄTKOWY POMNIK KRIEGERDENKMAL:
Pomnik został postawiony przez niemieckich mieszkańców Ogorzelca w celu upamiętnienia ofiar I wojny światowej, którzy pochodzili z tej miejscowości. Niestety w okresie po II wojnie światowej został zdewastowany i bardzo trudno dzisiaj odczytać wszystkie wyryte w kamieniu nazwiska. Są one wykute latami, odpowiednio 1914, 1915, 1916, 1917, 1918 i 1919 (okres zawieruchy w Republice Weimarskiej m.in. różne rewolucje i próby przewrotów).
Oficjalne i uroczyste otwarcie pomnika nastąpiło 21 czerwca 1925 roku, co przedstawiają poniższe zdjęcia.
3. KOLEJOWA WIEŻA CIŚNIEŃ:
Znajduje się tuż nad byłą stacją kolejową. Odpowiadała za zaopatrzenie w wodę nieistniejącej już pompy zasilającej parowozy. Obecnie totalnie zdewastowana i zarośnięta przez roślinność. 
4. KRZYŻ POKUTNY NA PRZEŁĘCZY KOWARSKIEJ:
Krzyż na Przełęczy Kowarskiej jest jednym z najwyżej usytuowanych krzyży pokutnych w Polsce. Został wykonany z granitu, a rodzaj uszkodzeń sugeruje, że kiedyś wykorzystywano go jako… słupka w ogrodzeniu. Pierwotnie był ustawiony po prawej stronie szlaku prowadzącego w kierunku Przełęczy Okraj, w zarośniętym krzakami i chaszczami miejscu. Obecnie znajduje się po lewej stronie i jest zdecydowanie łatwiejszy w lokalizacji. „Przenosiny” są efektem wydarzeń z 2003 roku, kiedy to dwaj pracownicy leśni ukradli krzyż w celu sprzedaży. Zabytek nabył właściciel gospodarstwa agroturystycznego z Antoniowa i zgłosił ten fakt do odpowiednich służb. Na całe szczęście ten cenny obiekt trafił z powrotem na swoje miejsce.
Krzyże pokutne to monolityczne, proste i surowe kamienne formy w kształcie krzyża wznoszone przez zabójców w miejscu, w którym dokonało się morderstwo. Zwyczaj ten przywędrował do Polski z zachodu, a panował w niej prawdopodobnie od XIII w. do pol. XVII w. Na przestrzeni wieków krzyże zmieniały swój wygląd oraz formę. Obszar ich występowania sięga od północy Włoch po Skandynawię. W Europie występuje ok. 7000 krzyży, w tym. ok. 4000 w Niemczech. Niektóre źródła podają informacje o rzekomych trzech tysiącach zaginionych krzyży. Cześć została zniszczona podczas wojen oraz w wyniku kradzieży, zaniedbania i wandalizmu. Krzyże były również używane jako materiał budowlany. Na terenie samej Polski znajduje się ok. 600 krzyży, w większości średniowiecznych, choć zdarzają się także XVII-wieczne. Około 400 krzyży umiejscowionych jest na terenie województwa dolnośląskiego.
Morderca, oprócz wzniesienia krzyża, był również zobowiązany pokryć koszty pogrzebu i przewodu sądowego. Winien również łożyć na utrzymanie rodziny zabitego. Był zobowiązany wobec Kościoła, np. musiał zakupić świece. Następnie powinien odbyć boso pieszą pielgrzymkę do świętego miejsca. Wystawienie krzyża stanowiło ostatni punkt pokuty. Krzyż był jej wyrazem zadośćuczynienia. Stawiano go ku pamięci, uwadze i przestrodze potomnych. Miał również skłaniać przechodnich do modlitwy za dusze: zabójcy i ofiary. Przy krzyżu następowało pojednanie zabójcy z rodziną ofiary.
Do XIV w. krzyże były proste i pozbawione rytów. Te z wyżłobionymi narzędziami, przy pomocy których dokonano zabójstwa, zaczęły pojawiać się w XV-XVI. Można znaleźć krzyże z rzeźbami kuszy, noży, mieczy, sztyletów, wideł, toporów, włóczni, sierpów, rewolwerów. Zdarzały się też krzyże z atrybutem zawodu ofiary, np. młotem i obcęgami. Napisy informujące o czasie, miejscu, sprawcy, ofierze, powodzie i narzędziu mordu zaczęły się pojawiać wraz z upowszechnieniem pisma. Alternatywę krzyży stanowiły kapliczki pokutne z wnęką na ołtarzyk, figurę lub obraz.
Krzyże wykonywane były z miejscowego surowca. Mógł to być więc piaskowiec, zlepieniec, granit, bazalt. Spotyka się również krzyże z aureolą pełną lub połowiczną. Występują także krzyże wbudowane w mur. Rozróżnia się wiele typów krzyży: św. Antoniego, trójlistne, barokowe, maltańskie, podwójne, greckie, łacińskie.
5. POMNIKI PRZYRODY:
1. Dąb szypułkowy (Quercus robur) o obw. 320 cm – Ogorzelec 39, przy jezdni drogi głównej (niebieski szlak)- ok. 15 m od narożnika budynku (sklep) – ustanowiony w 1994 roku
2. Dąb szypułkowy (Quercus robur) o obw. 421 cm – Ogorzelec 95, 25 m od narożnika budynku Nadleśnictwa Kamienna Góra nr 40/165- drzewo z częścią pnia w drewnianej szopie gospodarczej – ustanowiony w 1994 roku
Źródła: * „Schlesische Gebirgs–Zeitung. Hirschberger Tageblatt”, 1905, nr 117.
Facebook Comments