Na południowo-wschodnim stoku góry Rudnik, rozciągającej się nad Ogorzelcem, działała przez krótki okres czasu kopalnia rud uranu „Viktoria”. Złoże odkryto w 1950 roku. Było ono udostępnione szybem i 5 sztolniami. W sumie wydobyto tu około 141,35 ton rudy o zawartości 282,7 kilogramów czystego uranu.
„Viktoria” jest to ostatnia duża kopalnia zaliczana do kopalń kowarskich, większość jej wyrobisk położona jest na wschodnim stoku góry Rudnik, na terenie administracyjnie należącym już do wsi Ogorzelec. Do kompleksu należą następujące sztolnie:
- nr 11 – najważniejsze wyrobisko kompleksu „Viktoria”. Jej wylot znajdował się na wysokości około 658m.n.p.m i miała to być główna sztolnia transportowa. Planowano że „Sztolnia nr 11″ przetnie całą górę Rudnik i połączy się z drążona jej na zbicie sztolnią „nr 11a” (zlokalizowaną na zachodnim stoku Rudnika). Dystans pomiędzy wylotami obydwu sztolni w linii prostej wynosił 1590m. Niestety, ponieważ wyniki poszukiwań były niezadowalające roboty przerwano, od strony sztolni „nr 11″ wykonano 401m chodnika a od strony sztolni „nr 11a” zaledwie 202m – tym samym wyrobiska nigdy nie zostały połączone.
- nr 12 – usytuowana w odległości około 1,5km od Przełęczy Kowarskiej na wysokości około 713m n.p.m. Jej długość wynosi około 300m i dzięki niej rozpoznano strefę tektoniczną, w której stwierdzono niewielkie gniazda rud uranu. Ponadto z poziomu sztolni wydrążono szyb o głębokości 42m i wykonano w nim 30m chodników poszukiwawczych.
- nr 13 – leży na północny-wschód od sztolni „nr 12″ na wysokości około 740m n.p.m, jej główny ciąg miał około 190m długości i wykonano z niego 592m chodników badawczych. W rezultacie tych prac natknięto się na ślady okruszcowania uranowego, jednak odnalezione rudy były nieopłacalne w eksploatacji na skale przemysłową i wyrobisko zostało zlikwidowane.
- nr 14 – znajduje się kilkaset metrów na północ od wylotu sztolni „nr 11″ na wysokości około 713m.n.p.m czyli tak samo jak wylot sztolni „nr 12″. Łącznie z ciągami bocznymi wykonano tutaj 326m wyrobisk, niestety poszukiwania rud uranowych w tym miejscu okazały się bezskuteczne i prace ostatecznie przerwano w 1951 roku.
- nr 15 – jej zawalony wylot można odnaleźć bezpośrednio nad sztolnią „nr 11″ na wysokości około 739m.n.p.m. Wykonano tutaj około 200m głównego ciągu sztolni i 130m chodników badawczych, jednak okruszcowania nie stwierdzono a wyrobisko zlikwidowano już w 1950 roku. Jako ciekawostkę można dodać, że woda ze sztolni „nr 15″ ma wysoką zawartość rozpuszczonego w niej radonu.
- Szyb nr 1 – położony jest na wschodnim stoku góry Rudnik, był to szyb poszukiwawczy, jego wylot usytuowany jest około 1km na południowy-wschód od sztolni „nr 12″. Wyrobisko to miało około 40m głębokości i na tym właśnie poziomie wykonano 86m chodników mających rozpoznać ten rejon górotworu, niestety również tutaj poszukiwania zakończyły się fiaskiem.
Do dzisiaj zachowało się tylko 1 drożne wyrobisko.
Kompleks sztolni poszukiwawczych uranu w okol. Kowar i Ogorzelca
Złoże „Viktoria” rozpoznano w 1950 roku i rozpoczęto szeroko zakrojone prace poszukiwawcze. Niestety mimo pokładanych nadziei nie udało się odnaleźć zasobów rudy uranowej o znaczeniu przemysłowym, i ostatecznie w 1951 roku roboty górnicze zostały przerwane a wyrobiska niedoszłej kopalni zlikwidowane. Podczas prac w tym rejonie wykonano ogółem około 2900m wyrobisk, a z wydobytej podczas ich drążenia rudy uzyskano około 330 kilogramów uranu w metalu.
Mineralizacja uranowa związana była ze szczeliną tektoniczną szerokości 0,3 – 1,5 metra, powstałą na kontakcie łupków łyszczykowych z gnejsami. Szczelina ta miała przebieg NE-SW. Strefę zmineralizowaną prześledzono do głębokości około 100 metrów na odcinku ponad 2000 metrów. Miała ona postać soczewki o wymiarach 3 x 5 metrów i grubość 5-10 centymetrów. Najbogatszą mineralizację uranową napotkano przy powierzchni (tzw. złoże „Viktoria”). Nasturan został tam niemal całkowicie wyparty przez minerały wtórne: gummit, autunit i torbernit które koncentrowały się wokół jego reliktów. W spągowej części złoża „Viktoria” nasturan tworzył gniazda i soczewki w pobliżu skrzemieniałej brekcji i skarnów wapienno-krzemianowych. Towarzyszył mu hematyt, piryt, chalkopiryt, galena, ciemnofioletowy fluoryt i żyłki kwarcowe.
Jeśli chcesz obejrzeć prezentację multimedialną na temat dawnej Kopalni „Viktoria” kliknij → tutaj.
Źródła:
3) Sztuk H., Adamski W., Gawor F. – Inwentaryzacja uszkodzeń środowiska na skutek prowadzenia poszukiwań i eksploatacji złóż uranowych – raport, 1994 r.
Facebook Comments